INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy dla Powiatu Nowosądeckiego

Kierowca autocysterny 833201

• Kierowca cysterny.
• Kierowca silosa.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 8332 Heavy truck and lorry drivers.

Według Polskiej KlasyfikacjiDziałalności (PKD 2007):

• Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. spraw walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Magdalena Bujniewicz – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Piotr Celebias – CELTRANS, Gliwice.
• Sławomir Celebias – ADR SERWIS sp. z o.o., Gliwice.
• Wacław Galewski – PBS sp. z o.o., Sopot.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Małgorzata Domańska-Plichta – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Magdalena Jackman – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Ryszard Pieńkowski – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Sebastian Stefański – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Daria Świsulska – PBS sp. z o.o., Sopot.

Recenzenci:

• Tadeusz Budzisz – Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego, Stare Lubiejewo.
• Roman Kępiński – Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego, Grodków.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Marcin Kowalik – Centrum Edukacji Zawodowej, Stalowa Wola.
• Radosław Niemczewski – Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego, Kalisz.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Kierowca ¹² autocysterny uczestnicząc w łańcuchu dostaw ¹⁵ przewozi produkty w postaci płynnej, sypkiej lub gazowej troszcząc się o stan techniczny pojazdu oraz cysterny i sprawność wyposażenia.

Opis pracy

Kierowca autocysterny prowadzi pojazd zgodnie z przepisami ruchu drogowego i rozporządzeniami dotyczącymi czasu pracy kierowcy. Celem pracy kierowcy autocysterny jest fizyczne przemieszczanie produktów w łańcuchu dostaw. Jest odpowiedzialny za załadunek i rozładunek prowadzony odpowiednią metodą, w zależności od rodzaju przewożonej substancji (m.in. z wykorzystaniem wahadła gazowego, metodą grawitacyjną, pomp spalinowych, pomp elektrycznych, zaworów, nalewaków) oraz za stosowanie właściwych środków ochrony, uziemienia, zabezpieczenia.

Podczas przewozu kontroluje właściwości fizyko-chemiczne transportowanych substancji np. mleko (właściwa temperatura), parafina, gazy techniczne (właściwe ciśnienie) – z wykorzystaniem specjalistycznych przyrządów pomiarowych.

Jego obowiązkiem jest weryfikacja dokumentów przewozowych (listy przewozowe, faktury, WZ). W przypadku przewozu towarów niebezpiecznych – oznakowuje pojazd zgodnie z ADR (tablice wyróżniające i nalepki ostrzegawcze) oraz sporządza odpowiedni dokument przewozowy. Sprawuje kontrolę nad stanem technicznym pojazdu: oświetleniem, stanem ogumienia, poziomami płynów eksploatacyjnych, kontroluje wycieki.

Sposoby wykonywania pracy

Kierowca autocysterny wykonuje działania polegające m.in. na:

• kierowaniu pojazdem zgodnie z przepisami ruchu drogowego i przemieszczaniu towarów umieszczonych w cysternie od nadawcy do odbiorcy,
• załadunku i rozładunku cysterny z wykorzystaniem odpowiedniej metody w zależności od rodzaju ładunku,
• dobieraniu i używaniu właściwych środków ochrony (ubrania, kombinezonów antystatycznych itp.),
• śledzeniu wskazań aparatury pomiarowej,
• oznakowaniu cysterny odpowiednimi nalepkami ostrzegawczymi i tablicami wyróżniającymi (barwy pomarańczowej) podczas przemieszczania towarów o szczególnych wymaganiach transportowych (towary niebezpieczne),
• weryfikowaniu dokumentów przewozowych,
• dbaniu o stan techniczny pojazdu i cysterny.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Kierowca autocysterny wykonuje swoją pracę w kabinie samochodu ciężarowego poruszając się po drogach oraz w miejscach załadunku i rozładunku towarów. Dokonuje załadunku i rozładunku cysterny metodą adekwatną do przewożonych produktów, kontroluje przy pomocy aparatury pomiarowej ¹ właściwości fizyczne substancji w czasie transportu oraz weryfikuje dokumenty przewozowe ⁵. Do jego obowiązków należy dbałość o stan techniczny pojazdu oraz cysterny i sprawność wyposażenia.

Na komfort pracy wpływa szereg warunków, takich jak: temperatura, poziom hałasu, oświetlenie, czy też możliwość wypoczynku, a przede wszystkim warunki panujące na drogach, w tym stan dróg oraz zakłócenia w płynności ruchu (korki). Praca jest wykonywana w różnych warunkach atmosferycznych i różnych miejscach geograficznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Kierowca autocysterny w pracy wykorzystuje m.in.:

• pompy ¹⁸,
• zawory bezpieczeństwa ²⁹,
• kompresory ¹³,
• rurociągi ²¹,
• urządzenia pomiarowe,
• nawigacje ¹⁶,
• systemy elektronicznego poboru opłat,
• tachograf ²³,
• środki ochrony osobistej (rękawice, ubrania),
• podstawowe narzędzia warsztatowe.

Organizacja pracy

Do obowiązków kierowcy autocysterny należy załadunek ²⁸, transport, rozładunek ²⁰ produktów znajdujących się w cysternie ³ zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz troska o sprawność wyposażenia i stan techniczny pojazdu i cysterny.

Kierowca autocysterny wykonuje swoją pracę indywidualnie lub w dwuosobowej załodze, przeważnie bez bezpośredniego nadzoru przełożonych. Czas pracy kierowcy ⁴, czas przerw, odpoczynku dobowego i tygodniowego kierowców autocysterny regulują w sposób szczegółowy przepisy ustawy o czasie pracy kierowców. Obowiązki służbowe mogą być wykonywane w godzinach nocnych, w soboty, niedziele i święta oraz z dala od miejsca zamieszkania.

Na organizację pracy duży wpływ mają:

• warunki pogodowe (deszcz, mgła, opady, temperatura),
• natężenie ruchu na drogach,
• ograniczenia w ruchu drogowym,
• godziny pracy magazynów,
• preferencje klientów dotyczące godziny dostawy lub odbioru towarów.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Kierowca autocysterny podczas kierowania pojazdem jest narażony na:

• wypadki drogowe,
• hałas o dużym nasileniu wynikający z pracy silnika i ruchu innych pojazdów,
• zmienne warunki atmosferyczne,
• długotrwałe pozostawanie w wymuszonej, siedzącej pozycji ciała,
• drgania i wibracje mechaniczne,
• wdychanie spalin.

W czasie czynności ładunkowych i rozładunkowych zagrożeniem może być:

• upadek z wysokości,
• poparzenie związane z wybuchem i pożarem,
• zatrucie oraz odmrożenie w wyniku emisji gazu.

Do najczęściej występujących w zawodzie chorób możemy zaliczyć m.in.:

• schorzenia kręgosłupa,
• nadciśnienie,
• osłabienie wzroku,
• upośledzenie słuchu.

Aby zapewnić bezpieczeństwo pracy, niezbędna jest znajomość zasad obsługi maszyn i urządzeń, przepisów BHP i ppoż., zasad ergonomii, ochrony środowiska, wymogów systemów: HACCP ⁸ oraz SENT ²².

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód kierowca autocysterny ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność układu krążenia,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządu równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• ostrość słuchu,
• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• rozróżnianie kształtów,
• widzenie stereoskopowe,
• widzenie o zmroku,
• szybki refleks,
• ocena odległości;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• uzdolnienia techniczne,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• zdolność do przestrzegania reguł, przepisów i standardów,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
• zdolność rozwiązywania konfliktów;

w kategorii cech osobowościowych

• samokontrola,
• samodzielność,
• systematyczność,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek,
• odporność na stres,
• gotowość do współdziałania,
• odporność na stres,
• kontrolowanie własnych emocji,
• wysoka kultura osobista,
• gotowość do pracy w warunkach monotonnych.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Praca w zawodzie kierowca autocysterny pod względem wydatku energetycznego należy do prac średnio ciężkich z uwagi na wymuszoną pozycję ciała oraz wykonywanie czynności związanych z ładowaniem i rozładowywaniem cysterny.

Kierowca autocysterny nie może być dotknięty przeciwskazaniami zdrowotnymi oraz przeciwskazaniami psychologicznymi do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy zawodowego (określonych w ustawie o transporcie drogowym), co powinien potwierdzać aktualnym zaświadczeniem o badaniach lekarskich i psychotechnicznych ². Duże znaczenie ma sprawność sensomotoryczna.

Przeciwwskazaniem do wykonywania tej pracy są poważne problemy ze wzrokiem oraz zaburzenia o podłożu neurologicznym. Zawodu nie powinny wykonywać osoby mające problemy z krążeniem, a także z chorobami ograniczającymi sprawność ruchową.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) pracę w zawodzie kierowca autocysterny może wykonywać osoba posiadająca wykształcenie na poziomie minimum podstawowym, jednakże preferowane jest wykształcenie na poziomie branżowej szkoły I stopnia (dawniej zasadnicza szkoła zawodowa) o profilu samochodowym lub mechanicznym.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Wykonywanie zawodu kierowca autocysterny wymaga posiadania:

• prawa jazdy kat. C ¹⁰, uprawniającej do kierowania pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5t,
• prawa jazdy z kategorią C+E ¹¹, uprawniającej do kierowania zespołem pojazdów,
• świadectwa kwalifikacji zawodowej,
• uprawnienia ADR ²⁵ na cysterny,
• uprawnienia do obsługi urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych,
• ukończonych kursów związanych z doskonaleniem techniki jazdy np.: eco-driving ⁶, roll-over ¹⁹ oraz z jazdy defensywnej ⁹,
• znajomości języka obcego w transporcie międzynarodowym,
• książeczki zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych w przypadku przewożenia materiałów spożywczych.

Podjęcie pracy w zawodzie kierowca autocysterny ułatwia posiadanie:

• dyplomu potwierdzającego nabycie kwalifikacji zawodowych w pokrewnym zawodzie szkolnym kierowca mechanik, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną,
• świadectwa potwierdzającego nabycie kwalifikacji AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego w zawodzie pokrewnym kierowca mechanik, uzyskanego po skończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego (dla dorosłych) i zdaniu egzaminu przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną,
• suplementów Europass do powyższego dyplomu i świadectwa wydawanych na prośbę zainteresowanego przez Okręgową Komisją Egzaminacyjną.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Kierowca autocysterny może:

• pracować jako zmiennik w załodze autocysterny, ucząc się od bardziej doświadczonego kierowcy,
• samodzielnie wykonywać obowiązki służbowe kierowcy autocysterny,
• pełnić rolę trenera, szkoląc początkujących kierowców autocystern,
• podnosić swoje kwalifikacje zawodowe poprzez uzyskanie dodatkowych umiejętności na kursach doskonalących np. technikę jazdy,
• podjąć pracę w transporcie międzynarodowym,
• podnieść wykształcenie poprzez ukończenie szkoły średniej, a następnie szkoły wyższej na kierunkach związanych z transportem,
• po uzyskaniu wykształcenia wyższego awansować na stanowisko specjalisty lub kierownika, np.: specjalisty logistyka, spedytora, dyspozytora transportu samochodowego,
• rozpocząć pracę w zawodzie na własny rachunek (działalność gospodarcza).

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kierowca mechanik po potwierdzeniu kwalifikacji AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego, może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik transportu drogowego, po uprzednim potwierdzeniu kwalifikacji AU.69 Organizacja przewozu środkami transportu drogowego oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie kierowca autocysterny nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych w edukacji formalnej.

Okręgowe Komisje Egzaminacyjne oferują możliwość potwierdzania przydatnych kompetencji zawodowych wchodzących w skład zawodu szkolnego (pokrewnego) kierowca mechanik w ramach kwalifikacji AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego – po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego (dla dorosłych) i zdaniu egzaminu (również w trybie eksternistycznym).

Uzyskanie prawa jazdy kategorii C, C+E, które upoważniają do kierowania samochodami ciężarowymi i ciągnikami siodłowymi, wymaga odbycia szkolenia kursowego i zdania egzaminu w ośrodku egzaminowania kierowców.

Uprawnienia do kierowania pojazdem w różnych kategoriach potwierdzane są przez Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego w całej Polsce.

Więcej informacji można uzyskać w Rejestrze Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie kierowca autocysterny może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie kierowca autocysterny wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Sprawdzanie stanu technicznego autocysterny.
• Z2 Planowanie przewozu autocysterną na podstawie analizy dokumentacji przewozowej.
• Z3 Oznakowywanie pojazdu i cysterny.
• Z4 Prowadzenie dokumentacji przewozowej.
• Z5 Napełnianie cysterny.
• Z6 Opróżnianie cysterny.
• Z7 Kierowanie autocysterną zgodnie z zasadami i przepisami ruchu drogowego.
• Z8 Kontrolowanie parametrów fizycznych przewożonych substancji za pomocą aparatury pomiarowej.

Kompetencja zawodowa Kz1: Organizowanie przewozu materiałów z wykorzystaniem autocysterny obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Prowadzenie załadunku i rozładunku cysterny obejmuje zestaw zadań zawodowych Z5, Z6, do realizacji, których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Przewożenie materiałów autocysterną obejmuje zestaw zadań zawodowych Z7, Z8, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie kierowca autocysterny powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań oraz za powierzony sprzęt i narzędzia wykorzystywane do wykonywania zadań przewozowych.
• Dostosowywania zachowania do zmiennych okoliczności pracy podczas wykonywania zadań przewozowych.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych w zakresie wykonywanych zadań przewozowych.
• Oceniania i weryfikowania wykonywanych przez siebie prac w zakresie zadań przewozowych.
• Oceniania zagrożenia zdrowia oraz życia i podejmowania działań adekwatnych do stopnia zagrożenia podczas wykonywania zadań przewozowych.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami w branży transportowej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu kierowca autocysterny.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu kierowca autocysterny

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie kierowca autocysterny, nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisu kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Kierowca autocysterny może podjąć pracę w:

• firmach transportowych wykonujących usługi przewozu w cysternach,
• firmach, które handlują towarami wymagającymi przewozu w cysternach,
• firmach prowadzących stacje benzynowe, hurtownie paliw i olejów,
• mleczarniach,
• przedsiębiorstwach używających towarów wymagających transportu w cysternach dla własnych potrzeb, np. do oczyszczania instalacji,
• przedsiębiorstwach transportowych,
• przedsiębiorstwach spedycyjnych,
• przedsiębiorstwach zajmujących się dystrybucją paliw, gazów lub artykułów spożywczych,
• zakładach chemicznych,
• jednostkach wojskowych,
• świadcząc usługi w ramach własnej działalności gospodarczej.

Wiele firm oferuje możliwość zdobycia uprawnień na koszt pracodawcy i rozpoczęcia pracy w nowym zawodzie.

Kierowca autocysterny może również prowadzić działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych pojazdem ciężarowym – cysterną.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie przygotowuje się kandydatów do pracy w zawodzie kierowca autocysterny.

Kompetencje przydatne do wykonywania zawodu można uzyskać w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym kierowca mechanik, w ramach kwalifikacji AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego. W ramach wymienionej kwalifikacji można również uczestniczyć w kwalifikacyjnym kursie zawodowym (dla dorosłych) organizowanym przez:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kwalifikacje wyodrębnione w zawodach szkolnictwa zawodowego potwierdzają Okręgowe Komisje Egzaminacyjne również w trybie eksternistycznym.

Szkolenie

Uprawnienia do prowadzenia pojazdów ciężarowych oraz kwalifikację wstępną, przyspieszoną i okresową zdobyć można w ośrodkach szkolenia kierowców ¹⁷.

Uprawnienia ADR, pozwalające na przewóz towarów niebezpiecznych, uzyskać można w ośrodkach szkolenia wpisanych do rejestru w Urzędach Marszałkowskich, a publikowanych na stronach Transportowego Dozoru Technicznego ²⁴. Uprawnienia ADR muszą być okresowo odnawiane przed upływem 5-letniego okresu ważności.

Uprawnienia do obsługi urządzeń do napełniania i opróżniania urządzeń ciśnieniowych uzyskać można zdając egzamin przed Komisją Transportowego Dozoru Technicznego.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie kierowca autocysterny zawiera się w przedziale zazwyczaj od 2780 zł do 4210 zł brutto miesięcznie. Mediana wynosi 3490 zł brutto miesięcznie.

Kierowca autocysterny pracujący z towarami niebezpiecznymi może otrzymać wyższe wynagrodzenie ze względu na większą odpowiedzialność oraz oczekiwane przez pracodawców dłuższe doświadczenie zawodowe.

W transporcie międzynarodowym kierowca autocysterny często wynagradzany jest zgodnie z przepisami o wynagradzaniu w kraju, w którym odbywa się transport, np. Niemcy, Francja.

W zawodzie kierowcy autocysterny możliwe jest zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w tym zawodzie jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O) w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i in. – pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego oraz/lub, że jest zorganizowana jest w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (np. zastrzyków insulinowych).